Zespół - legenda polskiego punk rocka - powstał w Warszawie w maju 1981 r. jako SS-20 (symbol radzieckiego pocisku rakietowego), założony przez uczniów Technikum Elektronicznego: Roberta "Robala" Materę (ur. 1963), Dariusza "Stepę" Stepowskiego i Krzysztofa Grabowskiego (ur. 1962).
Debiutancki koncert formacji odbył się w listopadzie na Mokotowskiej Jesieni Muzycznej. Agresywna muzyka i teksty grupy atakowały zarówno władzę, jak i prominentów życia artystycznego. W 1982 r. zmieniono prowokacyjną nazwę na inną - Dezerter, która oddawała skrajnie pacyfistyczną ideologię zespołu ("diabeł stworzył armię, a Bóg - dezertera"). Wokalistą został Dariusz "Skandal" Hajn (zm. 1995). Pod nową nazwą grupa wystąpiła w Jarocinie, odbyła także trasę koncertową z TZN Xenną i Deuterem. Pewną zdradą niezależności było uczestnictwo w Turnieju Młodych Talentów w 1983 r. Grupa nagrody nie zdobyła, ale otrzymała zgodę na debiutanckie nagrania. Z 12 przygotowanych wówczas utworów cenzura zaakceptowała tylko cztery. EP-ka Dezertera stała się sensacją w Polsce i za granicą, głównie dzięki tekstom głoszącym otwartą krytykę komunizmu ("Szara rzeczywistość", "Spytaj milicjanta"); część nakładu trafiła oczywiście na przemiał. Posmak skandalu miały również koncerty zespołu, połączone z ostentacyjnym targaniem "Trybuny Ludu". Pierwsze lata działalności Dezertera dokumentuje film "To tylko rock" Pawła Karpińskiego. W 1993 r. część debiutanckiego repertuaru nagrano w nowych wersjach, z gościnnym udziałem Nosowskiej. W latach 1984-1985 pojawiły się w obiegu cztery kasety, wydane przez nielegalną wytwórnię założoną przez muzyków Dezertera. Zawierały one m.in. zapis występu grupy w Jarocinie '84. Tank Records stała się zalążkiem prężnego wydawnictwa Qqryq, obsługującego polską scenę niezależną. Pojedyncze nagrania studyjne trafiły na "oficjalne", składankowe płyty "Fala" (1985) i "Jak punk to punk" (1986). W tym czasie nastąpiła istotna zmiana. Odszedł Dariusz "Skandal" Hajn i zespół przekształcił się w trio. Funkcję wokalisty przejął Robert Matera. Dopiero w 1987 r. pojawiła się szansa na wydanie debiutanckiego albumu. Ryzyko wziął na siebie Klub Płytowy Razem. Cenzura jednak odrzuciła tytuł płyty - "Kolaboracja" - i większość tekstów. Grupa nie zgodziła się na zmiany i zamieściła utwory z "wypikanymi" fragmentami utworów. Muzycznie płyta była bardzo bliska produkcjom Brygady Kryzys ("Anarchia", "Polska złota młodzież"), zabrakło jednak na niej charakterystycznego dla punk rocka rytmu perkusji. Muzycy sięgnęli do elementów reggae, eksperymentowali z przetworzonym głosem wokalisty ("Gorący pokój") i korzystali z niekonwencjonalnego instrumentarium. Prawie równocześnie ukazał się wydany w USA album "Underground Out Of Poland", zawierający materiał z debiutanckiej "czwórki" i kasety "Jeszcze żywy człowiek". Dezerter zainteresował fanów muzyki alternatywnej poza Polską. Dzięki temu w następnych latach grupa koncertowała m.in. w Finlandii, Szwajcarii, RFN i Francji. W latach 1985-1989 zespół zagrał m.in. na Rock Arenie, w Jarocinie oraz podczas kolejnych edycji Róbrego. Często występy zakłócały ekscesy skinheadów. Dezerter rozprowadzał więc specjalne zaproszenia na koncerty. Latem 1988 r. powstała druga krajowa płyta. Wydana tym razem w nieocenzurowanej okładce z czerwonym sztandarem, zawierała mało ciekawe opracowania starych utworów zespołu. Znacznie lepszy był album "Wszyscy przeciwko wszystkim" z czerwca 1990 r. Teksty znów pełne zgryźliwej ironii, bezlitośnie obnażały wynaturzenia życia społecznego ("Czy wierzysz?", "Wszystko dla was"), religijną obłudę ("Chrystus na defiladzie") i przemoc ("Bicie"). Muzyka na płycie była bardzo urozmaicona - od klasycznych punkowych kompozycji ("Sen") poprzez pastisz heavy metalu i elementy jazzu aż po nawiązanie do twórczości Lech Janerki ("A wieczorami" do tekstu Andrzeja Bursy). Dobrą passę Dezertera przerwał poważny wypadek samochodowy muzyków w 1991 r. Kolejne płyty powstały w latach 1992-1994. Na "Blasfemii" grupa ogłosiła ideę powrotu do natury i protest przeciw zabijaniu zwierząt. Muzycznie płyta była przeciętna. Z kolei album "Ile procent duszy?", z przebojowym reggae "Jeśli chcesz zmieniać świat" zawierający cytat z "Pasażera" Iggy Popa, był zwrotem w kierunku ostrzejszego rocka, łączącym tradycje punka z grung'em. Obok pacyfistycznych tekstów ("Dezerter") płyta zawierała ekologiczne przesłanie ("Ostatnia chwila") i apel do ludzkiej mądrości. Tradycyjnie oberwało się też politykom i telewizji. W 1995 r. pojawił się album "Deuter", na którym utwory formacji śpiewał jej lider, Paweł "Kelner" Rozwadowski. Dopiero w następnym roku powstała płyta Dezertera "Mam kły mam pazury", z wyróżniającym się grung'owym "Zwyrodnieniem mózgu" i przebojowym żartem "Ratunku policja". Tym razem Dezerter wsparł muzyką akcję Frontu Wyzwolenia Zwierząt, którego pismo dało tytuł albumowi, i Grupy Antynazistowskiej. Tandem Matera-Grabowski atakowałniezdrowy tryb życia, grzmiał na media ("Bestia"). Potępiał korupcję policji czy pacyfikację rumuńskiego obozowiska w Warszawie ("Czwarta rano"). W 1998 r. wydano kolejny album grupy "Ziemia jest płaska". Powstał także film o grupie, który przygotował Paweł "Konjo" Konnak. Krucjata Dezertera trwa...
Obecnie Dezerter tworzą: Robert Matera, Krzysiek Grabowski i Jacek Chrzanowski. Zespół wznowił dzałalność koncertową i zagrał kilka udanych koncertów (m.in. trasę Holliday In The Snow Tour z Post Regimentem, Apatią i formacją Antichrist). Nowa płyta zespołu to: "Decydujące starcie" (Dezerter na tej płycie to: Robert Matera i Krzysiek Grabowski z gościnnym udziałem Bolka Błaszczyka - wiolonczela).
Rok 2002 obfitował w ciekawe koncerty min.: z zespołami Conflict, Subhumans w Londynie (Trasa Angielska: największym wydarzeniem i najważniejszym celem tej trasy był koncert w Londyńskiej "Astorii", dla kilku tys. zgromadzonych tam osób, całe przedsięwzięcie zostało zorganizowane dla upamiętnienia śmierci Barrego Horna - bojownika o prawa zwierząt) czy koncert z Dead Kennedys i Chumbawambą w Krakowie. W większości koncertów Dezertera w 2002r.-w tym także podczas "Trasy Londyńskiej"- gościnnie występowała Kasia Nosowska. W 2002r. ukazały się też wznowienia większości płyt Dezertera.
źródło: Jakub Kieszkowski